Rouwen

Wist je dat...

...doodgaan anders gaat in coronatijd?

Alles is anders in deze coronatijd.
Ook als iemand doodgaat is alles anders.
Sommige mensen gaan dood aan corona.
Deze mensen liggen alleen op een kamer of in het ziekenhuis.
Er mogen maar een paar mensen bij.
Die moeten een mondkapje en een plastic pak aan.
Anders worden zij ook ziek.

...afscheid nemen ook anders gaat in coronatijd?

Als iemand is overleden die we lief vinden, gaan we er naar toe.
We kunnen dan afscheid nemen.
De persoon die overleden is, ligt vaak op een bed.
Met mooie bloemen en lieve kaarten.
Dat kan nu niet.
Dat is gevaarlijk omdat er coronavirus is.

Je kan niet naar de afscheidsdienst.
Je kunt geen hand of een knuffel geven.
Maar je kan wel meekijken met een video van de begrafenis.
Dat doe je thuis op de bank, met bijvoorbeeld je vader en moeder.
Je bent er dan toch een beetje bij.

Bron: Expertisecentrum Omgaan met Verlies

Zo kun je wel afscheid nemen

Je kunt een plekje maken voor de persoon die dood is.
Een plekje speciaal voor jou en de overledene.
Je kunt daar een foto neerzetten.
Of een mooie bloem.
Een mooie tekening of gedicht kan daar ook bij.
Misschien heb je een mooie steen gevonden.

Samen met iemand anders kun je muziek luisteren.
Of een lied zingen.
Of gewoon bij elkaar zijn. Samen bellen blazen.

Later kun je het graf bezoeken.
En bloemen brengen.

Zijn er nog andere dingen die jij wil doen?
Zeg deze dingen tegen iemand anders.
Dat kan je vader of moeder zijn.
Of een vriend of vriendin.
maakt niet uit tegen wie je het zegt, als je het maar zegt.
Dan kunnen ze je helpen.

Bron Leercentrum Amarant

Schrijf in een dagboek

Als er iemand overlijdt, dan gebeurt er ineens zoveel.
Of het nou cornonatijd is of niet.
Je gevoel en alle gedachtes opschrijven is dan een goed idee.
Papier is geduldig zeggen ze altijd.
Maar ook later kan je het terug lezen.
Hoe je je voelde en waar je allemaal aan hebt gedacht.

Hier heeft iXVO al eerder over geschreven.
Wil je meer weten over in een dagboek schrijven, klik dan hier.

Hoe ondersteun je het beste bij rouwen?

Luisteren, aanwezig zijn met heel je lijf, goed kijken en niet oordelen of advies geven.
Geef correcte informatie, hoe moeilijk het ook is.
Beantwoord alle vragen van de leerling. Als je het niet weet, zeg dit.
Zorg voor warmte en genegenheid.
Verberg je eigen verdriet niet.
Bewaar de herinneringen aan de dierbare levendig.
Betrek leerlingen in het regelen van het afscheid en bij de uitvaartrituelen.
Medicaliseer verdriet niet, anti-depressiva zijn daar niet voor bedoeld.
Ook al is het emotioneel, bereid kinderen voor op hun dood.
Neem de tijd voor alles.

Bron: Kennisplein gehandicaptensector

Friemelen

Maak een bakje waarin je voel-dingetjes stopt.
Kinetic zand bijvoorbeeld.
Of een tangle of squeezy of stressballetje.
Friemel als je je rusteloos voelt. Of even in gedachte wil zijn.

Je kan afspreken dat er dan even niemand tegen je spreekt.
Of juist wel.

Wat kan je doen na de uitvaart?

Als je er aan toe bent, kun je het je herinneringshoekje in een mooie doos stoppen. Deze leg je neer waar jij het prettig vindt. Je kan de doos steeds even erbij pakken als je aan de overledene denkt.
Spreek of teken regelmatig over de overledene
Bezoek het graf, breng een bloemetje.
Zaai of plant vergeet-me-nietjes in jouw eigen tuin.
Brand een kaarsje als je aan de overledene denkt.

Handige links of tthemaboeken

Picto's rondom overlijden
Overlijden en rouw, overzicht hoe het normaal gaat.
Hierin zou afgestreept kunnen worden wat nu anders is.
Steffie vertelt over de dood
Tips voor kinderen in de rouw
Rouw en een verstandelijke beperking
Do's en don'ts bij rouwende kinderen
filmpje over kinderen en de dood
Van verdrietdagen naar herinneringsdagen
Kinderen helpen na een schokkende gebeurtenis
De leegte in school Herinneringsboek Dag Lieve...
Bo de Beer neemt afscheid
De gids over de rouwende kids
Alles is anders - elke dag een filosofische gedachte als troost